OKULUMUZDA REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİ

Önem:

Sahip oldukları özellikleri ne olursa olsun bireylerin eğitim alma hakları anayasal güvence altındadır (Anayasa Madde, 42-61). Görüldüğü gibi bu kapsam içerisinde özel eğitime muhtaç engelli bireylerde bulunmaktadır. Bu fertlerin; fizyolojik, anatomik ve çevresel sınırlılıkları içerisinde olabildiğince en üst fonksiyonel psiko-sosyal ve mesleki bağımsızlığa ulaşmaları için, engel türü ve derecelerine göre eğitim imkânlarından en üst düzeyde yaralanmaları gerekmektedir.

Günümüzde engelli bireylerin, eğitim alanında sayısının hızla artmasıyla birlikte öğrencilere sağlaması beklenen psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin de önem ve ağırlığı artmıştır.

Özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin riskli durumlara daha fazla maruz kaldıkları gözlemlenmektedir. Bu bağlamda okullarda psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerini sağlamakla yükümlü personelin başında gelen okul psikolojik danışmanlarının da engelli öğrencilere ilişkin görev ve sorumluluklarının oldukça önemli boyutlara ulaşmıştır.

 

 

Hayati DOĞAN

Okul Müdürü

 

Okulumuzda PDR hizmetleri:

Okulumuzdaki PDR hizmetleri, eğitim-öğretime hazırlık çalışmaları ile başlamaktadır. Bu kapsamda;

1-     Okul Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yürütme Komisyonu kurulur ve toplantılar yapılır.

2-     Okulumuzun ihtiyaçları doğrultusunda yıllık çerçeve programı hazırlanır,

3-     Hazırlanan yıllık çalışma programı, e -rehberlik servisine işlenerek okul yönetimine sunulur.

4-     Okula yeni başlayan ve nakil gelen öğrenci ile velilerine yönelik rehberlik ve psikolojik danışma servisinin tanıtımı yapılır.

5-     2002/11 sayılı Psikososyal Müdahale Hizmetleri Genelgesi ile ilgili mevzuat doğrultusunda Okul Psiko-sosyal Müdahale Ekibi kurulur, ekip üyeleri ile birlikte okul psikososyal müdahale planı hazırlanır ve bu plan eğitim öğretim yılı boyunca uygulanır.

6-     Okul yönetimi koordinasyonunda krize müdahale eylem planı hazırlanır ve ihtiyaç halinde uygulanır.

7-     Okul yönetimi koordinasyonunda 2006/26 sayılı şiddetin azaltılması ve önlenmesi genelgesi ile ilgili mevzuat doğrultusunda şiddet önleme okul eylem planı hazırlanır.

8-     2014/20 Sayılı Uyuşturucu Kullanımı ve Bağımlılık ile Mücadele Genelgesi ile ilgili mevzuat kapsamında hazırlanan eylem planına yönelik çalışmalarını okul yönetimi ile birlikte planlanır

Okulumuz Rehberlik Öğretmeni/Psikolojik Danışmanın Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?

Ø  İzleme ve Yöneltme hizmetleri,

Ø  Yıllık Çalışma Programı,

Ø  Sınıf Rehberlik Planları ve Etkinlikleri,

Ø  Okul Rehberlik Faaliyetleri,

Ø  Eylem Planları (Krize Müdahale, Şiddetin Önlenmesi Psikososyal Müdahale Eylem Planı vb.)

Ø  Öğrenci ve Veli Görüşmeleri,

Ø  Seminer, konferans ve hizmetiçi eğitim

Ø  Gezi,

Ø  Toplantı,

Ø  Aile ve öğretmen eğitimi vb.

Ø  Ölçek ve envanterlerin değerlendirilmesi,

Ø  BEP ve BÖP hazırlanması

Rehberlik Ve Danışma Hizmetleri İle İlgili Mevzuat Nedir?

Ø  Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği

Ø  Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği

Ø  2002/11 sayılı MEB, Psikososyal Müdahale Hizmetleri Genelgesi

Ø  Hizmet verilen okul türüne göre okulöncesi, temel eğitim ve ortaöğretim yönetmelikleri,

Ø  2014/20 Uyuşturucu ve Madde Kullanımı İle Mücadele Genelgesi

Okulumuzda Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Hizmetleri Nelerdir?

Ailede engelli bir çocuğun doğumu, üyelerin yaşamlarını, duygularını, düşüncelerini ve davranışlarını olumsuz yönde etkileyen bir durumdur. Çocuğun engeli nedeniyle suçluluk ve keder duymak, engelin çeşitli yönleriyle baş etmede yetersizlik duygusu yaşamak, uzmanların yönlendirmelerine aşın derecede bağımlı olmak, çocuğu aşırı koruyup kollamak ya da engeli inkâr etmek gibi olumsuz yaşantılar ailenin alışılmış gelişimini ve İşleyişini bozabilir.

Engelli bir bebeğin dünyaya gelmesiyle anne-babanın tepkilerinin şok, inkar, üzüntü, kızgınlık, suçluluk, kaygı, beklenmedik krizler, dış dünyanın tutumuyla yüz yüze gelmekten kaçınma, hayal kırıklığı, kendine güven ve saygı duymada azalma gibi duyguları ve tepkiler ortaya çıkmaktadır. Çocuğa yönelik tutumlar ise, onun otoriter bir biçimde kontrolünü, aşırı biçimde korunmasını ya da hoşgörülü davranılmasını, anne-babanın sevecen ve ilgili davranmasını, çocuğu reddetmesini veya ona ilişkin duygularını bastırmasını içermektedir.

Okulumuzda çocuğa ve ailesine yönelik verilen danışma hizmetlerinde, ailenin bir bütün olarak ele alınması yaklaşımı benimsenmiştir. Bu anlayışa göre çocukların ailelerine yönelik hizmetler;

1) Bilgi verici rehberlik,

2) Psikoterapötik yaklaşımlar ve

3) Ana baba eğitim programlarını içermektedir.

Engelin türü ve doğası ile ilgili etkenler konusunda ana babanın aydınlatılmasını amaçlayan bilgi verici yaklaşımlar, duygusal güçlüklere bağlı olarak anne-babanın yaşadıkları çatışmaları anlamalarına ve çözümlemelerine yardımı amaçlayan psikoterapötik yaklaşımlar ve anne-babanın çocuklanyla iletişimlerinde etkili olmalarını sağlayan teknikleri ve becerileri öğrenmelerini amaçlayan anne-baba eğitim programları birbirini tamamlayan bir zincirin halkalarıdır.

Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP),

Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin kendilerine özgü eğitsel gereksinimlerini karşılamak üzere uygun eğitim öğretim ortamlarından ve destek eğitim hizmetlerinden en üst düzeyde yararlanmasını sağlamak üzere aile, öğretmen ve uzmanların iş birliğiyle hazırlanmış yazılı dokümandır.

Özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin bireysel farklılıkları ve ihtiyaçları doğrultusunda öğrenciye özgü çizilen bir yol haritası olarak tanımlanan bireyselleştirilmiş eğitim programlarının merkezinde öğrencinin kendisi vardır. Bu nedenle bireyselleştirilmiş eğitim programlarının hazırlanması ve uygulanmasının eğitim-öğretim sürecinin niteliğini arttırdığı kabul edilmektedir. Örneğin, bireyselleştirilmiş eğitim programları ile öğrencinin öğrenme ihtiyaçlarına uygun olarak eğitim planlaması yapılırken aynı zamanda öğretmenlere ve ailelere eğitim sürecinde sırasıyla neyin, nasıl ve ne süreyle yapılacağına ilişkin bir yol haritası sunmaktadır.

BEP Hazırlama Aşamaları Nasıldır?

1.      İlk aşamada, özel eğitim ihtiyacı olduğu belirlenen öğrenci hakkında gerekli kişisel bilgilerin toplanması gerekmektedir. Öğrenci ile ilgili:

·        Özel eğitim ihtiyacına yönelik aldığı tanı,

·        Ailesi ile ilgili bilgiler,

·        Sağlık durumu,

·        Akademik başarısı,

·        Sosyal davranışı,

·        İletişim becerileri,

·        Yetenekleri ve ilgileri,

·        Öğrenme biçimleri vb. konularda bilgi toplanmalıdır.

(2) İkinci aşamada ise öğrencinin güçlü ve geliştirilmesi gereken yönlerinin tespit edilmesi için öğrencinin eğitsel performansının değerlendirilmesi gerekmektedir. Öğrencinin eğitsel performansı belirlenirken öğrencinin hangi alanlarda güçlü olduğu hangi alanlarda ise desteklenmesi gerektiği belirlenmeli,

(3) Üçüncü aşamada öğrencinin, eğitsel performansına yönelik öncelikli öğrenme ihtiyaçlarının belirlenmesi gelmektedir. Bu aşamada öğrencinin eğitsel performansı doğrultusunda öncelikli olarak öğrenme ihtiyacı olduğu alanlar tespit edilerek, bu alanlara yönelik planlama yapılması gerektiğine karar verilmeli,

(4) Dördüncü aşamada belirlenen öğrenme ihtiyaçlarına göre amaçlar (uzun dönemli ve kısa dönemli) saptanmalı,

(5) Beşinci aşamada bu amaçlara yönelik strateji ve kaynaklar (materyal desteği, eğitim-öğretim ortamının düzenlenmesi, öğretim yöntem ve tekniklerin belirlenmesi vb.) belirlenmeli ve

(6) Altıncı ve son aşamada, BEP içeriğinde yer verilen amaçlara ne kadar ulaşıldığının değerlendirilmesi için tarihe karar verilmelidir.

“BEP hazırlama, sadece öğrencinin ihtiyaçlarına yönelik basit bir eğitim planının geliştirilmesidir”

Rehber Öğretmen/Psikolojik Danışmanların BEP Sürecindeki Sorumlulukları Nelerdir?

Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre, Rehber Öğretmen/Psikolojik Danışmanlar üye olarak BEP geliştirme birimi toplantılarına katılır. Kendi görev alanıyla ilgili öğrencinin gelişimini izler ve gerektiğinde birime bilgi verir. Rehberlik ve Psikolojik Danışma Servisi ile BEP birimi arasındaki koordinasyonu sağlar.

Ailelerin BEP Sürecindeki Rolü Nedir?

Aileler BEP geliştirme biriminin bir üyesi olarak BEP geliştirme toplantısına katılmalıdır. Çocuklarının ihtiyaçlarına uygun BEP hazırlanması için ailenin çocuğunun bilgilerini toplantıdaki diğer üyelerle paylaşması ve amaçların belirlenmesinde fikir ve önerilerini sunması son derece önemlidir.

Aileler BEP geliştirme birimi toplantılarına katılamadığı durumlarda toplantıda alınan kararların ailenin görüşlerine sunularak paylaşılması gerekmektedir. Aileler alınan kararları onayladığında BEP’i imzalamalıdırlar.

                                           

 

                                                                                                                 Rehberlik Servisi